Biodiversiteit - Soorten: Gladde slang

De Gladde Slang in Pijnven: Bescherming, Ontwikkeling en Waarnemingen

De gladde slang (Coronella austriaca), een beschermde en bedreigde soort in België, heeft de afgelopen jaren volop de aandacht gekregen in natuurgebieden zoals Pijnven. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen en natuurbeschermingsinspanningen rondom deze soort, zoals gepubliceerd op Boslab nieuws website.

Sinds de zomer 2024 is een student (Lowie Helsen) onder begeleiding van Peter Engelen, Natalie Beenaerts en Boslab onderzoek aan het doen voor zijn bachelorproef op de gladde slangen populatie in het Pijnven.

Alle waarnemingen werden doorgegeven op de website waarnemingen.be


Eerder publicaties:

Nieuwe Generaties en Leefomgeving

In augustus 2023 werden in Pijnven vier jonge gladde slangen waargenomen tijdens een slangentelling, wat wijst op succesvolle voortplanting in dit gebied. De gladde slang is eierlevendbarend, wat betekent dat de eieren in het lichaam uitkomen voordat de jongen worden geboren. Dit reproductieve proces is aangepast aan koudere klimaten, waardoor de jongen beschermd zijn tegen lage temperaturen.

De jonge slangen zullen zich voorbereiden op de winter door ondergronds te gaan schuilen. Deze soort is dagactief, maar moeilijk waarneembaar, vooral op zonnige dagen. De slangen gedijen op zonnige, droge terreinen zoals heideterreinen, bosranden en kalkgraslanden​.

Natuurbescherming en Beheermaatregelen

Het natuurbeschermingsprogramma voor de gladde slang, ontwikkeld door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB), heeft al zijn vruchten afgeworpen. In juli 2023 werden er twee nieuwe locaties met gladde slangen ontdekt in Pijnven, vermoedelijk dankzij de verbeterde habitatstructuren. Het creëren van open plekken in bossen en het verbinden van leefgebieden via corridors zijn essentiële beheersmaatregelen. Deze maatregelen bieden niet alleen voordelen voor de gladde slang, maar ook voor andere reptielen, amfibieën en vogels die afhankelijk zijn van soortgelijke habitats​.

Daarnaast zijn er specifieke constructies, zoals slangenbulten, aangelegd. Deze bulten, gemaakt van takken en ander natuurlijk materiaal, bieden het hele jaar door schuilplaatsen voor de gladde slang​.

Tellingen en Waarnemingen door Vrijwilligers

Sinds de introductie van reptielenplaten in Pijnven in 2022 wordt de monitoring van de gladde slang uitgevoerd door een groep vrijwilligers onder leiding van boswachter Eddy Ulenaers. Deze vrijwilligers voeren regelmatig slangentellingen uit om de populatie te monitoren. Door de unieke patronen in de rug- en koptekeningen van de slangen kunnen individuele dieren worden onderscheiden en nauwgezet gevolgd. Deze waarnemingen zijn essentieel voor het in kaart brengen van de slangenpopulaties en het evalueren van de effecten van de natuurbeschermingsmaatregelen.

Habitat en Overleving

De gladde slang geeft de voorkeur aan landschappen met veel structuur, zoals kuilen, bulten en holtes. Ze zijn vooral te vinden in droge gebieden met lage vegetatie, waar de zon het landschap goed kan verwarmen. Door gerichte beheerswerken, zoals het verwijderen van dichte bebossing en het omvormen van delen van Bosland naar heide en graslanden, is het aantal potentiële leefgebieden toegenomen. Dit helpt ook om genetische uitwisseling tussen slangenpopulaties te bevorderen, wat de kans op inteelt vermindert​.

https://www.boslab.be/nieuws/reptielenplaten-helpen-het-voorkomen-van-de-gladde-slang-in-bosland-in-kaart-te-brengen/67/

https://www.boslab.be/nieuws/eerste-gladde-slang-ontdekt-onder-reptielenplaten-in-het-pijnven/73/

https://www.boslab.be/nieuws/gladde-slangen-individueel-herkenbaar-door-patronen-in-hun-tekeningen/91/

https://www.boslab.be/nieuws/natuurbeschermingsmaatregelen-verantwoordelijk-voor-nieuwe-slangenvondsten-in-het-pijnven/119/

https://www.boslab.be/nieuws/nieuwe-slangengeneratie-geboren-in-het-pijnven/122/